Toprak Altı Damla Sulama Sistemleri

Basınçlı sulama sistemleri arasında su ve enerji kaybı en az olan sulama metodudur.

Su kaynağından alınarak uygun filtreden geçirilen suyu taşıyan sistem, bu noktadan itibaren ana boru, parsel vanaları, manifold, toprak altı damla sulama borusu ve tahliye manifoldu dahil tüm sistem tam sabit olarak toprağın altındadır.

Toprak altı damla sulama yönteminde direk bitki kök bölgesine su verilir. Doğru işletilen bir sistemde toprak yüzeyinin ıslanmasına müsaade edilmez. Böylece evaporasyon (toprak yüzeyinden buharlaşma) ihmal edilebilecek kadar az gerçekleşir. Yine işletme döneminde sulama zamanı ve sulama süresi doğru planlanır ise transprasyonda (yaprak yüzeyinden terleme) azalır. Böylece neredeyse %40-50 civarında su ve buna bağlı olarak enerji tasarrufu sağlar.

Geçmişten bugüne birçok uygulamalarda normal toprak altı damla sulama boruları toprağın altına konulmuş ancak bunlar içeriden sulama bittiğinde vakum nedeni ile ve dışarıdan köklerin suya olan hareketleri neticesinde damlatıcı içine girmesi nedeniyle tıkanmıştır. Hal böyle olunca bu iki soruna çözüm aranmaya başlanmıştır ve iki farklı pazarlama yaklaşımı meydana çıkmıştır.

1. Anti-sifon özelliği olan damlatıcılı toprak üstü damla sulama borusunu piyasaya toprak altı damla sulama borusu olarak sunmak. Böylece vakum etkisi ile oluşan içten tıkanmanın çözümlenmesi. Kök tıkanması için gübre tankından çeşitli kimyasallar verilerek çözüm aranması. Bu yöntem hatalı olduğu halde ucuz olduğundan tercih edilmektedir. Firmamız bu yöntemi kullanmamaktadır.

Bu yöntemde görülmektedir ki;

• Kök tıkanmasına karşı önlem alabilmek için toprak ve bitkide zarara yol açabilecek oranlarda kimyasal kullanımı yapılmaktadır.
• Sulama sistemine bu ilaç genelde gübre tanklarından verilmekte ve sulama sisteminde her damlatıcıya homojen ulaşması sağlanamamaktadır.
• İşletme döneminde ciddi bir gider oluşmakta.
• Kimyasalın bilinçsiz kullanımı sistemi korozyona uğratarak ekonomik ömrünü kısaltmaktadır.
• Verilen ilaç damlatıcılara zarar vermekte ve ömrünü kısaltmaktadır.

1. Kök Bekçisi. Toprak Altı Damlama Boruları

Öncelikle toprak altı damla sulama sistemi ile ilgili bir bilim ve fen kaidelerine göre bakıldığında önemli bir noktaya değinmek gerekiyor. Buda vakum etkisine karşı (içten tıkanma problemi) damlatıcıdan önce dizaynı yapılan sulama sisteminde bu özellik sistem unsurları ile sağlanmalıdır. Yani toprak altı damla sulama sisteminde vakum etkisine karşı anti-sifon boru kullanım zorunluluğu her alanda yoktur.

Asıl önemli sorun olan suyun çıkış noktası olan damlatıcılara köklerin girmesini engellemektir. Ancak bunu toprak ve bitkide toksik etki yaratmadan yapmak gerekir. Aynı zamanda her damlatıcı eşit olarak bu korumayı gerçekleştirmelidir.

Doğru dizayn edilmiş toprak altı damla sulama projesi, zaten her zaman anti-sifon – vakum emici özelliğine sahip olmalıdır. Kök tıkanması da önlendiğinde;

• Tarla bitkilerinde,
• Meyve bahçelerinde,
• Tek yıllık bitkilerde
• Park ve bahçeler, refüjler gibi yeşil alanlarda kullanılmaktadır.

Sistem, bitkilerin etkili kök derinliği, toprak bünyesi vs. dikkate alınarak, toprak işleme derinliği altında kurulduğunda. Aynı alanda birçok farklı ürün yetiştiriciliğini düşük işletme giderleri ile kullanma imkanı sunmakta.

Diğer basınçlı sulama sistemlerine nazaran sabit yatırım tutarı nispeten yüksek olsa da düşük işletme giderleri nedeni ile ürüne göre değişen sürelerde kendisini en hızlı amorti etme özelliğine sahip bir basınçlı sulama yöntemidir.

Kanaatimizce giderek azalan ve kirlenen su kaynakları ile şişen enerji ve su faturalarını düşürmek için önümüzdeki yıllarda keyfi değil mecburi bir tercih nedeni olarak toprak altı damla sulama yöntemi hak ettiği yeri bulacaktır.